Wat is Post-/Long-COVID?
Post-COVID wordt gedefinieerd als de voortzetting of ontwikkeling van symptomen binnen drie maanden na de initiële infectie, waarbij deze minstens drie maanden aanhouden zonder andere verklaring. Post-COVID is een complex ziektebeeld met meer dan 200 mogelijke symptomen.³
De meest prominente symptomen zijn:
- Vermoeidheid;
- Vergeetachtigheid;
- Concentratie- en geheugenproblemen;
- Woordvindstoornissen.
Vaak beschrijven patiënten de cognitieve klachten als hersenmist. Het denken, begrijpen en onthouden lukt niet en informatie komt ongefilterd binnen, waardoor men snel overprikkeld raakt. Door spierpijn en krachteloosheid zijn patiënten vaak niet meer in staat lichamelijke inspanning te leveren. Kortademigheid en hartkloppingen komen ook regelmatig voor.
Patiënten aan het woord:
Suzanne Franken
Teo Talmon
“Ik kon niks meer. Ik was heel erg vermoeid en mijn hersenen lieten me compleet in de steek. Als ik even iets moest onthouden, lukte dat niet. En ik kon slecht tegen prikkels. Ik zit nu op ongeveer tachtig procent van de behandeling. Mijn vrouw merkte dat ik makkelijker ging lopen, makkelijker opstond en levendiger praatte. Ik merk dat ik meer aan kan, ook qua prikkels. Ik kan weer een puzzeltje maken. Ik ben heel benieuwd hoe ik me voel als de therapie echt afgerond is.”
Ina Mensink
Ze was drie weken ziek van het coronavirus en herstelde daarna nauwelijks. Ze werd een schaduw van de krachtige en actieve vrouw die ze ooit was. “Als ik niet aan de zuurstoftherapie was begonnen, was ik op dit moment vanuit mijn werk het WIA-traject ingegaan, met het risico dat ik volledig afgekeurd zou worden. En zoals het er nu naar uitziet, begin ik in november weer met werken.” Ina was binnen een jaar na de behandeling weer volledig aan het werk.
Wat zijn de ervaringen van het MCHZ bij de behandeling van Post-/Long-COVID met hyperbare zuurstoftherapie?
In het MCHZ zijn wij in juli 2022 met de eerste behandeling in Nederland van een Long-COVID patiënt begonnen. Ondertussen zijn meer dan 100 patiënten alleen in ons centrum behandeld en kunnen wij de resultaten van de bovengenoemde studies bevestigen.
Na het behandeltraject is het merendeel van de patiënten dusdanig blijvend verbeterd dat men alle activiteiten weer rustig op kan bouwen en uiteindelijk kan re-integreren in het sociaal- en werkleven. De behandeling van Long-COVID wordt daarom ook ondersteund door de wetenschappelijke beroepsvereniging.
Is er bewijs voor de behandeling van Post-/Long-COVID met hyperbare Zuurstoftherapie?
Een eerste succesvolle behandeling met hyperbare zuurstoftherapie bij patiënten met langdurige cognitieve stoornissen bij post-COVID is beschreven in een case report uit een kliniek in Israël. De patiënt kreeg gedurende drie maanden 60 sessies HBOT. De patiënt rapporteerde significante verbeteringen wat betreft vermoeidheid, cognitie en fitheid. MRI-scans van de hersenen voor en na HBOT wezen op een verhoogde hersenperfusie naar verschillende hersengebieden die mogelijk betrokken zijn bij geheugen, informatieverwerking en uitvoerende functies.
In een retrospectieve evaluatie van tien patiënten in het Verenigd Koninkrijk rapporteerden de patiënten na tien behandelingen met HBOT statistisch significant minder vermoeidheid en verbeteringen op cognitief gebied.
In een prospectief onderzoek uit Polen ontvingen 31 patiënten gedurende drie weken 15 HBOT-sessies. Ze werden na elke vijf sessies beoordeeld. De patiënten rapporteerden significante verbeteringen in de kwaliteit van leven, op het gebied van hun geestelijke gezondheid, het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en de algemene fitheid.
In juli 2022 publiceerden Zilberman-Itskovich et al. in Nature Scientific Reports onderzoeksdata uit een voltooide fase II-onderzoek (NCT04647656). In deze placebogecontroleerde, dubbelblinde RCT zijn patiënten met 40 sessies HBOT behandeld (n = 37) of in een placebogroep (n = 36). De interventiegroep ontving HBOT met 100% zuurstof bij een druk van 2,0 ATA (atmosfeer absoluut) gedurende 90 minuten. De controlegroep kreeg 21% zuurstof bij een iets hogere druk van 1,2 ATA. De resultaten van de studie zijn in drie publicaties verschenen.19-21 Patiënten ervaarden volgens de auteurs een aanzienlijke verbetering van klachten ten opzichte van de placebogroep.
In het bijzonder was er:
- Duidelijke verbetering van de cognitie die verband hield met specifieke beschadigde hersengebieden;
- Aanzienlijke verbetering wat betreft vermoeidheid, energie, slaap, pijninterferentie en psychiatrische symptomen;
- Significante stijging van de cerebrale doorbloeding meetbaar;
- Reorganisatie en herstel van verbindingen tussen grootschalige cognitieve controlenetwerken, gemeten met functionele MRI;
- Verbeterde hartfunctie.
Wordt de behandeling vergoed?
Helaas valt de behandeling van Post-/Long-COVID met hyperbare zuurstoftherapie niet onder de zorg in het basispakket. Dit betekent dat de zorgverzekeraars de behandeling (op dit moment) niet vergoeden. Hierover vindt momenteel nog overleg plaats met betrokken instanties.
De kosten van hyperbare zuurstoftherapie zijn wel aftrekbaar als uitgaven voor specifieke zorgkosten, mits aan alle voorwaarden wordt voldaan. Lees hier meer.
Wilt u meer weten?
Meer informatie over Hyperbare Zuurstoftherapie kunt u vinden in de informatiefolder “Alles wat u weten wilt over Hyperbare Zuurstoftherapie”.
Bent u zich als patiënt nog aan het oriënteren of Hyperbare Zuurstoftherapie voor u een zinvolle behandeling kan zijn of heeft u nog vragen dan bent u van harte welkom voor een vrijblijvend gesprek of telefonisch overleg. Ook dan kunt u gerust contact opnemen met het Medisch Centrum voor Hyperbare Zuurstoftherapie.
Referenties
- Bhaiyat AM, Sasson E, Wang Z, et al. Hyperbaric oxygen treatment for long coronavirus disease-19: a case report. J Med Case Reports 2022;16:80.
- Robbins T, Gonevski M, Clark C, et al. Hyperbaric oxygen therapy for the treatment of long COVID: early evaluation of a highly promising intervention. Clin Med. (Northfield Il) 2021;21(6):e629-e632.
- Kitala D, Labus W, Kozielski J, et al. Preliminary research on the effect of hyperbaric oxygen therapy in patients with post-COVID-19 syndrome. J Clin Med. 2022;12(1):30.
- Zilberman-Itskovich S, Catalogna M, Sasson E, et al. Hyperbaric oxygen therapy improves neurocognitive functions and symptoms of post-COVID condition: randomized controlled trial. Sci Rep. 2022;12(1):11252.
- Catalogna M, Sasson E, Hadanny A, et al. Effects of hyperbaric oxygen therapy on functional and structural connectivity in post-COVID-19 condition patients: a randomized, sham-controlled trial. Neuroimage Clin. 2022;36:103218.
- Leitman M, Fuchs S, Tyomkin V, et al. The effect of hyperbaric oxygen therapy on myocardial function in post-COVID-19 syndrome patients: a randomized controlled trial. Sci Rep. 2023;13(1):9473.
- Mrakic-Sposta S, Vezzoli A, Garetto G, et al. Hyperbaric Oxygen Therapy Counters Oxidative Stress/Inflammation-Driven Symptoms in Long COVID-19 Patients: Preliminary Outcomes. Metabolites 2023;13:1032.